Slechts helft Vlaamse scholen heeft duidelijk ICT-beleid
Lerarenbarometer polst naar digitale transformatie van het basis- en secundair onderwijs
.png)
Antwerpen, 11 mei 2022 - Hoe ver staat de digitale transformatie van ons onderwijs, twee jaar na de Vlaamse Digisprong? Rond die vraag maakte Fourcast for Education werk van een allereerste lerarenbarometer. Daaruit blijkt vooral dat er een kloof bestaat tussen de investeringen in hardware/software en de investeringen in het uitwerken van een langetermijnvisie via een ICT-beleid. Leerkrachten zijn klaar voor een transitie, de meerwaarde van digitale technologie in het onderwijs wordt duidelijk, maar ze missen richting, opleiding en ondersteuning. Fourcast for Education stelt de resultaten voor vanuit het nieuwe Digital Transformation Center in Antwerpen.
Eind april kondigde Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts aan 20 miljoen euro vrij te maken om te investeren in de bijscholing van leerkrachten op het vlak van ICT. Hij gaf hierbij aan dat leerkrachten ‘de juiste ondersteuning’ nodig hebben. Het is daarom bijzonder relevant om stil te staan bij de huidige toestand wat betreft digitale transformatie in onze klassen.
Zo’n 250 leerkrachten uit het basis- en secundair onderwijs werden dit voorjaar bevraagd via een online enquête. De resultaten werden verwerkt in een allereerste lerarenbarometer. Initiatiefnemer Fourcast for Education wil van de barometer een jaarlijkse vinger aan de pols maken, om aandacht te blijven genereren voor het pedagogische belang in de digitale transformatie.
Fourcast for Education koppelt de voorstelling van de barometer aan de officiële opening van een nieuw Digital Transformation Center in Antwerpen. Dit wordt een tweede thuisbasis van Fourcast, naast haar eerste vestiging in Kortrijk. Ook vanuit Antwerpen zal de organisatie inzetten op pedagogische ondersteuning van leerkrachten en een grotere toegankelijkheid en bereikbaarheid voor de Vlaamse onderwijswereld.
Slechts helft van vijfdejaars heeft een eigen computer
Dankzij de financiële middelen die vrijgemaakt werden met de lancering van de Digisprong werd er sterk geïnvesteerd in hardware en een performante internetverbinding. Maar, leerkrachten moeten doorgaans zelf instaan voor het digitale werkmateriaal en hier stellen ze zich terecht vragen bij. Zo beschikt slechts 78% van de leerkrachten over een eigen computer. Iets meer dan de helft (57%) van de leerlingen vanaf het vijfde leerjaar heeft een eigen toestel ter beschikking.
“Hiermee wordt duidelijk dat deze doelstelling van de Digisprong nog lang niet gerealiseerd is. Het blijft een uitdaging om iedereen, zowel leerkrachten als leerlingen, te voorzien van een eigen toestel én een internetverbinding om digitaal les te kunnen geven of volgen”, stelt Joëlle Robberecht, Head of Digital Transformation bij Fourcast for Education en zelf ICT-coördinator. “Nu wordt de digitale kloof meer zichtbaar. Het valt de leerkrachten gelukkig op hoe zorgzaam leerlingen omgaan met het beschikbare materiaal, dat leerlingen enthousiast zijn om digitaal te werken en dat hybride werken voor meer zelfstandigheid zorgt bij de leerlingen.”
Cruciale belang van een ICT-beleid
Daarnaast is ook het uitwerken van een duurzaam en breed gedragen ICT-beleid momenteel in veel scholen nog niet van de grond gekomen. Amper 52% van de scholen heeft een duidelijke ICT-visie. Nochtans is dit het vertrekpunt van een langetermijnbeleid en slimme investeringen.
“Leerkrachten vragen om meer begeleiding en ondersteuning bij de digitale keuzes die ze moeten maken. Er is een duidelijke nood aan een overzicht van de digitale mogelijkheden want op dit moment is er enorm veel keuzestress. Leerkrachten zijn hiervoor niet altijd opgeleid en zoeken daarom cursussen en opleidingen die passen bij hun eigen niveau. Ook dit wordt best op een duurzame manier geïmplementeerd, want de technologische mogelijkheden evolueren continu. Maar ook dat vraagt om extra tijd (en budget), wat er niet altijd meteen is”, vult Robberecht aan.
Verder geven leerkrachten aan dat ze een grote ondersteunende rol zien weggelegd voor het Kenniscentrum Digisprong. Er is de duidelijke vraag naar meer financiële middelen, meer uren om te investeren in digitalisering, een overzicht van opleidingen op maat en praktijkvoorbeelden. Ook bij de ontwikkeling van een ICT-beleidsplan kan het Kenniscentrum een cruciale rol spelen, door bereikbaar te zijn bij vragen rond beleid, regelgeving, visie en juridische zaken.
Digisprong en pandemie als katalysator
Toch zijn er ook positieve aspecten. Zo zorgt de Digisprong voor een veranderende mindset bij veel schooldirecties, en ook in post-COVID-tijden willen leerkrachten de nieuwe digitale weg blijven bewandelen. Dat maakt bijvoorbeeld dat er al heel wat technische en pedagogische ICT-coördinatoren rondlopen op de scholen. 62% van de leerkrachten geeft aan bij zo’n coördinator terecht te kunnen voor pedagogisch-didactische vragen. De ondersteuning die deze coördinatoren geven, is cruciaal bij de digitale transformatie van het lesgeven, want de meeste leerkrachten staan open om (meer) digitaal les te geven.
80% van de bevraagde leerkrachten is het eens dat digitaal lesmateriaal en een multimediale aanpak een positieve impact hebben op de leerwinst. 78% geeft aan dat deze elementen hen in staat stellen om leerprocessen efficiënter te begeleiden. Ze zijn ervan overtuigd dat wanneer leerlingen gedifferentieerd werk kunnen uitvoeren, ook de digitale geletterdheid stijgt. Maar: slechts 33% van de leerkrachten geeft aan dat de methodes voldoende digitaal zijn afgestemd. Ook hier liggen nog groeikansen.
“Leerkrachten hebben afgelopen jaar veel bijgeleerd en zijn meer met ICT bezig, waardoor ze een stijging van de digitale geletterdheid merken bij leerlingen én bij zichzelf. De transformatie is er voor én door leerkrachten. De positieve gevolgen ervan worden nu al duidelijk in de klas, het is daarom belangrijk om leerkrachten te blijven ondersteunen zodat iedereen van de voordelen kan profiteren”, besluit Robberecht.
Over Fourcast For Education
Fourcast for Education helpt meer dan 1000 scholen in België met hun digitalisering en leert leerkrachten hoe ze technologie zinvol kunnen inzetten. Het bedrijf werkt platformonafhankelijk en is naast dé Belgische pionier in Google for Education (Benelux Google Specialized Partner EDUCATION) ook Microsoft In Education Global Training Partner.
Mattias Brants