Evolueren of ten onder gaan: gebrek aan innovatie en flexibiliteit bedreigt onze maakindustrie
Opinie
12.04.2024
De problemen bij de Vlaamse busbouwer Van Hool zijn symptomatisch voor een bredere problematiek in de maakindustrie, namelijk een algemeen gebrek aan innovatie en modernisering. Nochtans zijn de uitdagingen waar onze maakbedrijven voor staan groter dan ooit, met een perfect storm van veranderende marktomstandigheden, vergrijzend personeel en steeds snellere technologische vooruitgang die onheilspellend om de hoek loert. Een wake-upcall is dus hoognodig, willen we de toekomst van onze Europese productiesector veiligstellen. Tientallen miljoenen jobs staan daarbij op het spel.
De maakindustrie is niet gewoon aan het evolueren, ze ondergaat een seismische verandering. Die verandering gaat gepaard met een brede waaier aan uitdagingen: groeiende jobdisruptie, een snel verouderend personeelsbestand, een niet aflatende golf aan goedkopere internationale competitie, en steeds snellere innovatie en technologische vooruitgang.
Tegelijk evolueren ook de verwachtingen. Zo worden de te vervaardigen producten steeds complexer, de kwaliteitseisen steeds hoger, en de eisen inzake regelgeving en compliance steeds strenger. Ook de potentiële impact van reputatieschade ten gevolge van kwaliteits- en veiligheidsproblemen wordt steeds groter - denk maar aan de recente berichtgeving rond Boeing. En dan hebben we het nog niet eens over duurzaamheid gehad.
Een performante en efficiënte werking is dus nodig, om al die uitdagingen de baas te kunnen, maar evenzeer om niet achterop te raken qua productiviteit. De realiteit leert echter dat de ways of working in veel maakbedrijven heel wat minder modern of geavanceerd zijn dan de producten die diezelfde bedrijven vervaardigen: Excel is nog alomtegenwoordig, en zelfs pen en papier zijn geen uitzondering.
Dergelijke ouderwetse werkwijzen leiden niet alleen tot verborgen verliezen, ze maken ook dat bedrijven slecht aangepast zijn om in te spelen op de razendsnel veranderende marktomstandigheden. Daarnaast zijn ze onvoldoende uitgerust om heel snel nieuwe mensen op te leiden of bestaande medewerkers te heroriënteren, omdat ze niet over de juiste tools beschikken voor up- en reskilling. Dat laatste is, gezien de huidige arbeidskrapte en het snel verouderende personeelsbestand, een probleem, met skill gaps en het verlies van kapitale kennis tot gevolg.
Nochtans zijn de oplossingen er. Modernere alternatieven voor Excel bestaan al veel langer, maar ondertussen zijn er ook heel wat andere, gespecialiseerde tools, dashboards en platformen, van Belgische makelij zelfs, die bedrijven helpen om hun werking en productie te optimaliseren, de efficiëntie te verhogen, en medewerkers snel en doeltreffend op te leiden of bij te scholen.
Bedrijven die ervoor kiezen dergelijke tools niet te gebruiken, en dus niet evolueren in hun manier van werken, dreigen zo achtergelaten te worden en ten onder te gaan. Vasthouden aan oude processen, maar ook fossiele brandstoffen en andere technologieën van het verleden, staan gelijk aan een enkel ticket richting irrelevantie, de ‘dit is hoe we het altijd al gedaan hebben’-mentaliteit betekent een zeker doodvonnis.
Ook Koning Filip waarschuwde zonet, in een speech voor het Europees Parlement, nog voor het gevaar achterop te raken. “We mogen de trein niet missen van elektrische mobiliteit, van halfgeleiders, van batterijen, van zeldzame grondstoffen en van artificiële intelligentie. We lopen nog al te vaak achter inzake inventie, maar vooral inzake innovatie.” Volgens de Koning moet de Europese Unie daarom inzetten op een “Europese herindustrialisering, die is gericht op de groene en digitale revolutie”.
De weerstand tegen innovatie en evolutie van veel traditionele productiebedrijven, die vaak gebouwd zijn op ooit innovatieve maar nu hopeloos verouderde praktijken en werkwijzen, is in dat opzicht moeilijk te begrijpen: het zijn geen zwaktes maar fatale businessfouten. De omslag naar een duurzame, efficiënte productie, met moderne productiesystemen, is niet optioneel maar imperatief. Bedrijven die dat niet inzien, zijn ten dode opgeschreven - ze weten het alleen nog niet.
De maakindustrie staat zo op een kruispunt vandaag: het speelveld is verschoven, de regels zijn veranderd, en er is geen ruimte meer voor gemakzucht of debat. Het is tijd voor onze maakbedrijven om wakker te worden, de moderniteit met al haar mogelijkheden en tools te omarmen, en zo met twee voeten in de toekomst te stappen. De boodschap is duidelijk: evolueren of ten onder gaan - moge Van Hool een waarschuwing zijn.
Batist Leman, oprichter en CEO Azumuta
Over Azumuta
Azumuta is een snelgroeiende Gentse scale-up die in 2016 werd opgericht door Batist Leman (CEO) en een ‘connected worker suite’ aanbiedt voor de maakindustrie.
Productiebedrijven worden in een snel veranderende wereld met allerlei uitdagingen geconfronteerd. Azumuta wil hen een concurrentieel voordeel bieden door werknemers op de werkvloer met elkaar in contact te brengen, te ondersteunen en meer mogelijkheden te geven via een uniek, uitgebreid en geïntegreerd modulair platform.
Azumuta overbrugt de kloof tussen traditionele praktijken en moderne efficiëntie en ondersteunt een cultuur van voortdurende verbetering en real-time productiezichtbaarheid, van de werkvloer tot op C-niveau. Azumuta helpt productiebedrijven hun prestaties te verbeteren, talent optimaal te benutten en kennis digitaal beschikbaar te maken - allemaal vanaf een enkel platform.
De oorsprong van de naam 'Azumuta' is onduidelijk. Sommigen denken dat de oorsprong ligt in het Japanse woord (始めた), dat "ik ben begonnen" betekent en op verschillende manieren kan worden geïnterpreteerd: een actie, een nieuw begin, een persoonlijke verbintenis en verantwoordelijkheid, zelfverzekerdheid of hoop. Anderen zeggen dat het komt van "Azo moeta", een uitdrukking in het Gentse dialect die "zo doe je dat" betekent.
Paul Geens